BAYRAM ALİ KAVALCI [email protected]
GEÇMİŞTE KENEVİRİN ANAVATANI RİZE’YDİ
Cumhurbaşkanı sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Yeniden kenevir üreteceğiz’ sözleri, Rize-Kendirli Kastamonu ve başta olmak üzere daha önce bu bitkinin üretildiği yerlerde sevinçle karşılanmıştı. Osmanlı döneminde kenevir en önemli bitkilerden biriydi. 16. yüzyılda genellikle gemi ve tekstil sanayiinde kullanılıyordu. Rizeydi
Kenevir daha çok Rize ve diğer Karadeniz bölgesinde şehirlerde ekiliyordu Cumhuriyet Üniversitesi Sivas Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Karaköy, anavatanı Orta Asya olan kenevir bitkisinin kanser tedavisi başta olmak üzere birçok alanda kullanıldığını belirtti.
Uyuşturucu özelliğinden dolayı birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye’de de uzun yıllardır yasaklanmıştır. Ama kenevir kumaş, ip, denizcilik malzemeleri, kozmetik ilaç, otomobil kaportası, sabun, selüloz gibi birçok şeyin üretiminde kullanılır. Osmanlı döneminde çok yaygın olarak ekilen bu bitkinin üretimiyle ilgili Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü’nün çalışkan hocalarından Mehmet Taşdemir’in Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi’nde yayınlanmış “Karadeniz Bölgesinde Kendir-Keten Üretimi Ve Kullanım Alanları (XV. Yüzyıl Sonu XVII. Yüzyıl İlk Yarısı)” isimli önemli bir makalesi vardır. Bu makaleden kenevirin Osmanlı dönemindeki ekimini aktarıyorum.
Şimdi sizlere, Osmanlıdan bu güne kadar gecen sürede, kenevir yetiştiriciliği ve bu önemli ürünün tekrardan gün yüzüne çıkartılmasında önemli bir katkısı sollan, Sn. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkürlerimizi sunuyoruz. Ülkemiz ekonomisine, insan sağlığına yıllar sonra yeniden üretimi yapılacak olan kenevir hakkında ilgili uzmanlarının yapmış olduğu çalışma ve açıklamalarla ilgili bilgiler yazacağım.
Cumhuriyet Üniversitesi Sivas Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Karaköy, “Kenevir bitkisinin kökeni Orta Asya’dır. Bugün halen Altay Dağları civarında kenevirin yabani formlarına rastlanabilmektedir. Kenevir bitkisi lif üretimi ve yağ üretim maksadıyla kullanılabilmektedir. Ancak lif üretim noktasında çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bugün bakıldığında kenevir bitkisinin kullanım geçmişi milattan önce çok eski dönemlere dayanmakta ve ilk ip üretilen bitki olarak dikkati çekmektedir. Kenevir bitkisine bugün baktığımızda ülkemizde birçok alanda üretilebilmektedir. Ülkemizde 18 ayrı noktada kenevir üretiliyor ancak kenevir üretimi Tarım ve Orman Bakanlığının iznine tabi olarak yapılabilmektedir. Bugün Tarım ve Orman Bakanlığı kenevir üretim alanlarını ve üretecek çiftçileri belirler. Üretim ancak yasal izinler dâhilinde yapılabilir.” dedi.
Kenevir nerelerde yetişir
